Sevgili genç sinemacılar ve sinemaseverler, bilim kurgu (TDK Güncel Sözlük’te ayrı biçimde yazıldığı için “bilimkurgu” şeklinde kullanmadım) türü, hikâye anlatımında bize sonsuz özgürlük sunar. Uzaylı istilaları, zaman yolculukları, distopik dünyalar, yapay zekâ kâbusu, steampunk (19. yüzyıl endüstriyel buhar gücüyle çalışan makinelerden ve tasarımlardan önemli ölçüde ilham alan retro-fütüristik teknoloji ve estetiği bünyesinde barındıran bir bilim kurgu alt türüdür) evrenler, uzay maceraları gibi sayısız evrendeki hikâyenin elimizde şekillenebilceği bir tür. Ve işin bir başka güzel yanı da şu: Bu tür, festivallerde her zaman özel bir ilgi görüyor.
Bakın, Duncan Jones’un Moon (2009)‘u, Shane Carruth’un Primer (2004)‘i, Gareth Edwards’ın Monsters (2010)‘ı, Andrew Patterson’ın The Vast of Night (2019)‘ı önce festivallerde parladı, ardından büyük dağıtımcılar tarafından keşfedildi. Yani festivaller, bizin için sadece bir gösterim mekânı değil; aynı zamanda keşfedilme, bağlantı kurma ve film endüstrisine giriş kapısıdır ki bunu festivallerle ilgili diğer yazılarımda da hep gündeme getirmiştim.
Türün popülerliği, bilim kurgu filmi çeken sinemacılara başvuru yapabilecekleri çok sayıda seçenek sunuyor. Eğer bu türe gönül verdiyseniz mutlaka radarınızda olması gereken ve birçoğu yurt dışında düzenlenen festivallere göz atacağız bugün:
1. Another Hole in the Head Film Festival – San Francisco
San Francisco’nun tür sineması tutkunlarının buluşma noktası olan bu festival, 22 yıllık geçmişiyle köklü bir gelenek oluşturmuş durumda. Her yıl Aralık ayı boyunca düzenlenen festival, bağımsız filmin her türünü, her bütçelisini ve her coğrafyadan gelenini kucaklıyor. İster 5.000 dolara çekilmiş bir kısa film olsun, ister yarım milyon dolarlık bir uzun metraj olsun, hikâyesi güçlü olan her film kabul ediliyor.
Seçici kurul, izleyiciyi görsel şöleniyle büyüleyecek, absürtlüğüyle midesini kaldıracak ya da zihnini provoke edecek işler arıyor. 250’den fazla film, 30 farklı ödül için yarışıyor: En iyi yabancı film, en iyi ABD yapımı, en iyi yerel film, en iyi yaratık tasarımı, en iyi sanat/deneysel film gibi geniş bir yelpazede ödül veriliyor.
Hem fiziksel salonlarda hem de çevrimiçi ağlarda gösterim yapıldığı için erişim oldukça geniş. Dolayısıyla uluslararası sinemacılar için de çok açık bir festival.
Festival Tarihi: 1-25 Aralık 2025
2. Boston SciFi Film Festival
Amerika’nın en köklü tür festivallerinden biri olan Boston SciFi Film Festival, 2026’da 51. yılını kutlayacak; yani yarım asırlık bir deneyim birikimi var. Yılda 500’ü aşkın başvuru alınıyor fakat bunların arasından sadece 100 tanesi seçiliyor ve sınırlı sayıda (5.000) izleyiciye ulaştırılıyor. Programda yaklaşık 20 uzun metraj ve 80 kısa film yer alıyor.
En iyi uzun metraj, en iyi kısa film yönetmeni, en iyi özel efekt, en iyi belgesel gibi klasik ödüllerin yanı sıra her yıl türe göre yeni ödüller de ekleniyor.
Festivalin alametifarikası ise “The Thon” adı verilen 24 saatlik film maratonu. Eleştirmenlerden tam not alan filmlerden kült klasiklere kadar uzanan filmlerin 24 saat boyunca aralıksız gösterimi yapılıyor. Eğer katılırsanız ve dayanabilirseniz hayatınızın en yorucu ama en keyifli sinema deneyimini yaşarsınız.
Festival Tarihi: 11-16 Şubat 2026
3. MidWest WeirdFest – Eau Claire, Wisconsin
Amerika’nın süt diyarında düzenlenen bu festival, adından da anlaşılacağı gibi tuhaf filmlerin yeri. Festival paranormal, absürt, yeraltı (underground) ve korkutucu bağımsız filmleri izleyici ile buluşturmayı hedefliyor. Kapsamından da anlaşılacağı üzere bu festivalde filmler ne kadar “tuhaf” ise o kadar iyi. Atmosferi de katılımcılara karanlık bir karnavalın sinematik versiyonundaymış gibi hissettiriyor.
Festivalin amacı sadece eğlendirmek değil, bağımsız sinemacıları izleyiciyle doğrudan buluşturmak. 10. yılında hâlâ “Filmmaker Friendly” (film yapımcısı dostu) listelerinin üst sıralarında. Dread Central dergisi 2025’te bu festivali “Dünyanın En İyi 90 Tür Festivali” arasında gösterdi.
Eğer deneysel, absürt ya da alışılmışın dışında bir film çektiyseniz, bu festival tam size göre. Küçük ve samimi bir atmosferi var, jüri üyeleriyle doğrudan konuşma şansınız çok yüksek.
Festival Tarihi: 5-8 Mart 2026
4. Brussels International Fantastic Film Festival (BIFFF)
Avrupa’nın en büyük ve en renkli tür festivallerinden biri. 13 gün boyunca 70 uzun metraj, 60 kısa film gösteriliyor. Daha önce Danny Boyle, Dario Argento, Guillermo del Toro gibi ustalar burada dersler vermiş. Yani sadece filminiz gösterilmiyor; aynı zamanda dünya çapında tanınan yönetmenlerden ders alma şansınız da var.
Bu festivalin en güzel yanı bütün Brüksel’in olaya dâhil olması. Makyaj yarışmaları, vampire balosu, kostüm partileriyle şehir iki hafta boyunca bilim kurgu ve korku temasıyla yaşıyor. Festivalde olmak, sadece filminizi göstermek değil; aynı zamanda kültürel bir deneyimin içinde olmak demek.
Festival Tarihi: 3-18 Nisan 2026
5. Sci-Fi London Film Festival
2026’da 25. yılını kutlayacak olan bu festival, İngiltere’deki bilim kurgu tutkunlarının toplanma yeri. 5 gün boyunca 2.000 izleyiciye 50 film gösteriyor. En iyi öğrenci filmi, özel mansiyon ve seyirci ödülleri veriliyor. Programda gerçek ve hayali bilimi aynı anda keşfeden işler ön planda; yani hem bilimsel temelli hem de kurgulanmış (ama gerçek olmayan) bilimsel çalışmalara yer veriliyor.
Festivalin en eğlenceli etkinliği, gelenekselleşen 48 saat film meydan okuması (challenge). Katılımcılar sadece 48 saatte bilim kurgu kısa filmi çekiyor. Bugüne kadar 1.400’den fazla kısa film bu meydan okuma sayesinde hayat bulmuş. Eğer pratik bir insansanız, ekip çalışmasında iyiyseniz ve kendinizi sınamak istiyorsanız, bu meydan okumaya mutlaka katılın. Kazansanız da kazanmasanız da muhteşem bir deneyim kazanırsınız.
48 Saat Challenge Tarihi: 25–27 Nisan 2026
Ana Festival Tarihi: 17–21 Haziran 2026
Türkiye'den Bilim Kurgu ve Tür Sineması Festivalleri
Odak noktamız yurt dışındaki festivallerdi ama kendi topraklarımızda neler oluyor ona da bakalım. Türkiye’de de bilim kurgu ve tür sinemasına özel festivaller var ve yeni başlayan sinemacılar için çok değerli fırsatlar sunuyorlar:
1- Evrensel Bilim Kurgu ve Fantastik Film Festivali (Universal Sci-Fi & Fantastic Film Festival)
Türkiye’nin bilim kurgu ve fantastik türe odaklanan en köklü festivali. 2026’da beşinci kez düzenlenecek olan festival, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’nün desteğiyle Uluslararası Bilim ve Sanat Yaratıcıları Derneği tarafından organize ediliyor. İstanbul Kadıköy’de gerçekleşen festival, uzun ve kısa metraj kategorilerinde ulusal ve uluslararası filmleri kabul ediyor.
En İyi Film Senaryosu, En İyi Yapay Zeka Filmi, En İyi Kısa Metraj, En İyi CGI, En İyi Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Bilimsel İçerik gibi kategorilerde ödüller veriliyor.
Festival, yapay zekâ ile üretilmiş kısa filmlere de özel bir kategori ayırıyor. Eğer YZ araçlarını kullanarak yaratıcı işler üretiyorsanız, bu sizin için harika bir fırsat olabilir.
Festivale FilmFreeway üzerinden başvuru yapılabiliyor.
Festivalin Web Sayfası: https://us3f.com/
2- İstanbul Film Festivali - Geceyarısı Çılgınlığı (Midnight Madness) Bölümü
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 1982’den beri düzenlenen İstanbul Film Festivali, Türkiye’nin en prestijli ve köklü film festivalidir. Her ne kadar genel bir festival olsa da, “Geceyarısı Çılgınlığı” (Midnight Madness) bölümü korku, gerilim, bilim kurgu ve tür sinemasına özel bir alan sunuyor.
Festival ulusal ve uluslararası medyada geniş yer buluyor ki bu filminizden festivale katılmayanların da haberdar olması açısından oldukça önemli bir avantaj; sektör profesyonelleriyle tanışma imkânı da bulabilirsiniz. İlk uzun metrajınızı çektiyseniz, burası harika bir başlangıç olabilir.
Festivalin Web Sayfası: https://film.iksv.org/
3- Çankaya Uzay Filmleri Festivali – Ankara
Ankara’nın Çankaya Belediyesi tarafından düzenlenen bu festival, bilimkurgu sinemasını açık hava deneyimiyle birleştirmeyi başarıyor. Festival yalnızca film gösteriminden ibaret değil; aynı zamanda bilim, eğlence ve topluluk buluşmasının bir araya geldiği kapsamlı bir etkinlik.
Festivalin en özel yanı, sadece film gösterimiyle sınırlı kalmaması. Her gün saat 17.00’den itibaren uzay temalı oyun alanları, yüz boyama, teleskopla gökyüzü gözlemi, DJ performansları, Cosplay kostüm yarışmaları ve uzay bilgi yarışmaları düzenleniyor. Ayrıca astrofotoğrafçılık ve astronomi üzerine uzman söyleşileri de festival programının önemli bir parçası.
Eğer bir sinemacıysanız ve halkla doğrudan buluşmayı, sinemanın toplumsal etkisini deneyimlemeyi istiyorsanız, bu tür yerel festivaller çok değerli. Ücretsiz ve halka açık olan bu etkinlik, sinemanın demokratikleşmesi ve bilimkurgu türünün geniş kitlelere ulaşması açısından mükemmel bir örnek.
Yıllardır sinema araştırmaları yaparken öğrendiğim en önemli şey şu: “Festivaller, filminizin kendisinden daha fazlasıdır.” Festivaller, sizin hikâyenizi dünyaya anlatma, başka sinemacılarla tanışma, eleştirileri dinleme ve kendinizi geliştirme fırsatıdır. Festivaller olmasaydı sıfır noktasından şu an bulunduğum aşamaya gelebilir miydim, o kadar çok sinemacıyla tanışabilir miydim emin değilim.
Yazımı sonlandırırken filmleriyle festivallerde yarışmak isteyen sinemacılara naçizane bazı tavsiyelerde bulunmak istiyorum:
- Erken başvurun: Çoğu festival, erken başvuru yapanlara indirim uyguluyor. Zaten kısıtlı bütçeyle filmini hayata geçiren sinemacılar için bu önemli bir detay. Genelde öğrenci filmleri için başvuru ücreti de alınmıyor.
- Festivalin ruhunu anlayın: Her festivalin kendine özgü bir karakteri var. Başvurmadan önce geçmiş yılların programlarına bakın. Sizin filminizin oraya uyup uymadığına bir bakın; jürilere göre sürpriz de olabilir ama buna fazla bel bağlamayın.
- Küçük festivalleri küçümsemeyin: MidWest WeirdFest gibi görece küçük festivaller bazen Cannes’dan daha değerli bağlantılar sağlayabilir. Samimi ortamlar, daha derin ilişkiler demektir. Benim tanıdığım sinemacıların neredeyse tamamıyla Kaş Uluslararası Kısa Film Festivali’nde tanıştım.
- Filminizle festivale gidin: Mümkünse festivalin bulunduğu şehre gidin. Soru-Cevap oturumlarına katılın, izleyiciyle konuşun, diğer sinemacılarla tanışın. Sinema bir ekip işi ve bağlantılar olmadan ilerlemek çok zor. Dilan Hakkında Konuşmalıyız (2024) filminde olduğu gibi birçok genç sinemacı bu bağlantılar sayesinde birbirine destek verebiliyor.
- Reddedilmekten korkmayın: Bunu her festival yazımda tekrarlıyorum, “her festival sizin filminizi seçmeyecek.” Bu normal. Christopher Nolan’ın ilk filmi Following (1998) de pek çok festivalden ret yedi. Önemli olan pes etmemek.
Herkese sinema dolu günler dilerim.
KAYNAKÇA
